Επιβεβαιώνονται οι «καταστροφολόγοι»

Στις 30 Ιουνίου λήγει η παράταση του Μνημονίου που έχει συμφωνήσει η Κυβέρνηση Σύριζα-Ανέλ και στον ορίζοντα δεν διαφαίνεται τίποτα για την συνέχεια. Υπό αυτές τις συνθήκες, η δόση στο ΔΝΤ δεν θα καταβληθεί και η χώρα θα χρεωκοπήσει επισήμως. Δεν ξέρω αν η χρεωκοπία ήταν το αρχικό σχέδιο της Κυβέρνησης ή αν εκεί αυτοεγκλωβίστηκε λόγω ανικανότητας. Το βέβαιο είναι ότι, αν συμβεί αυτό, θα επιβεβαιωθούν όλα εκείνα τα οποία μέχρι προ τινος χαρακτηρίζονταν καταστροφολογίες.

Οι περιορισμοί στις κινήσεις κεφαλαίων είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο, καθώς οι τράπεζες ήδη από πολύ καιρό στηρίζονται αποκλειστικά στον ELA της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που όμως δεν μπορεί να συνεχίσει να χρηματοδοτεί χώρα που δεν είναι σε πρόγραμμα. Το ότι ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος μόλις προ ημερών διαβεβαίωνε ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση περιορισμών, μικρή αξία έχει, και μάλλον καταδεικνύει την μικρή επαφή της Κυβέρνησης με την πραγματικότητα.

Αυτά που θα ακολουθήσουν αν η Κυβέρνηση συνεχίσει την παράφρονα πολιτική του τελευταίου πενταμήνου είναι πέραν πάσης φαντασίας για τον πολύ κόσμο που πίστεψε σε μια διαπραγμάτευση με αξιοπρέπεια. Δημόσιοι Υπάλληλοι και συνταξιούχοι δεν έμειναν ποτέ απλήρωτοι, όσο μπορεί κανείς να θυμηθεί. Παρά ταύτα, και αυτό θα συμβεί, και πολλοί λίγοι το έχουν συνειδητοποιήσει.

Οι οικονομικές εξελίξεις του προσεχούς μήνα προβλέπονται ραγδαίες. Και αναπόφευκτα θα ακολουθήσουν και πολιτικές.

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News στις 21 Ιουνίου 2015

Κυβέρνηση χωρίς σχέδιο (ούτε) για το ασφαλιστικό

Το ασφαλιστικό είναι, αναμφισβήτητα, το σημαντικότερο οικονομικό μας πρόβλημα σήμερα. Για τη χρηματοδότησή του, ο Κρατικός Προϋπολογισμός καταβάλλει ετησίως περί τα 12 δις, δηλαδή μιάμιση φορά όσα εισπράττει από φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων ή όσο πέντε (!) ΕΝΦΙΑ. Ως εκ τούτου, δεν εκπλήσσει ότι η κυρία Λαγκάρντ, σύμφωνα με πληροφορίες, ζήτησε μειώσεις συντάξεων. Από την κρίση θα βγούμε μόνο αν λυθεί το ασφαλιστικό. Διαφορετικά, θα μας πάρει μαζί του.

Από την άλλη, είναι γεγονός ότι οι συνταξιούχοι έχουν υποστεί μεγάλες μειώσεις την τελευταία πενταετία και είναι δύσκολο να τους επιβληθούν κι άλλες. Δεδομένου όμως ότι το ασφαλιστικό πρέπει να λυθεί για να πάμε παρακάτω ως χώρα, τι αντιπρότεινε στην κυρία Λαγκάρντ μια Κυβέρνηση που θέλει να λέγεται αριστερή; Αύξηση εργοδοτικών εισφορών; Αυστηροποίηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης των 65 ετών; Κατάργηση των εξόφθαλμων προνομιούχων του συστήματος, όπως οι συνταξιούχοι της ΔΕΗ και του ΟΤΕ, τα ταμεία των οποίων συνεχίζουν κανονικά σε όλη τη διάρκεια της κρίσης να εισπράττουν από τον Προϋπολογισμό περί τα 1,2 δις, δηλαδή μισό ΕΝΦΙΑ;

Ας δεχτούμε, δηλαδή, ότι η κυρία Λαγκάρντ είναι ανάλγητη και πιέζει για μειώσεις συντάξεων. Η αυτοαποκαλούμενη «Κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας» τι σχέδιο έχει για το πρόβλημα; Ο λαλίστατος κύριος Ρωμανιάς που δήλωσε ότι το ασφαλιστικό είναι βιώσιμο ως το 2017, ποιά λύση προτείνει ώστε να μην καταρρεύσει το σύνολο του συστήματος;

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News στις 19 Απριλίου 2015

Θα σωθούμε από την πρόσκρουση;

Από τη λεγόμενη «διαπραγμάτευση» μέχρι στιγμής έχουμε κερδίσει μόνο την (πολύ αργή) προσαρμογή της κυβέρνησης στην πραγματικότητα.

Στην αρχή εγκατέλειψαν το σκίσιμο των μνημονίων με ένα νόμο και ένα άρθρο. Μετά ξέχασαν τη διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους. Ύστερα ζήτησαν την παράταση αυτού που θα έσκιζαν και δέχτηκαν έλεγχο από τη μισητή Τρόικα, με μόνο αντάλλαγμα να λέγεται αλλιώς. Τώρα, η «δημιουργική ασάφεια» έχει αρχίσει να συγκεκριμενοποιείται σε μέτρα με μετρήσιμο, έστω και υπεραισιόδοξο, αποτέλεσμα. Μέχρι και η μνημονιακή πρόβλεψη για πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 3% το 2015 έγινε δεκτή.

Το κρίσιμο ερώτημα πλέον είναι αν θα προλάβει να προσαρμοστεί η κυβέρνηση στην πραγματικότητα πιο γρήγορα από όσο χρόνο θα χρειαστεί η χώρα για να ξεμείνει από λεφτά. Η μη χρεωκοπία της χώρας, δηλαδή, εξαρτάται από το πόσο γρήγορα ο ΣΥΡΙΖΑ θα ξεχάσει όσα ανεδαφικά έταζε προς όλους προεκλογικά. Δεν είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρει, γιατί ο λαϊκισμός και η ιδεοληψία φαίνεται πως είναι δεύτερη φύση τους.

350 εκατομμύρια από τηλεοπτικούς σταθμούς, 150 εκατομμύρια από διαδικτυακό τζόγο, 250 εκατομμύρια από πάταξη λαθρεμπορίου, είναι περισσότερο ευχολόγια παρά επιτεύξιμοι στόχοι. Και οι παροχές 1,1 δις (όσο περίπου μισός ΕΝΦΙΑ) είναι απύθμενη ανευθυνότητα στην παρούσα οικονομική συγκυρία.

Μακάρι να ανανήψουν άμεσα και να σηκώσουν το αεροσκάφος της χώρας, το οποίο οδηγούν ολοταχώς σε πρόσκρουση.

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News στις 5 Απριλίου 2015

Ακόμα μία ρύθμιση οφειλών

Δυόμιση χρόνια στην αντιπολίτευση, η κυρία Βαλαβάνη είχε ιδιαίτερους δεσμούς με το κίνημα «Δεν Πληρώνω» και καλούσε τους πολίτες σε φορολογική ανταρσία. Τώρα που γύρισε ο τροχός και ορίστηκε αρμόδια για τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό, καλεί τους πάντες να πληρώσουν, έχουν-δεν έχουν, ακόμα και τον ΕΝΦΙΑ που η ίδια χαρακτήριζε «δημευτικό φόρο».

Όχι μόνο αυτό. Ανακοίνωσε προ ημερών ρύθμιση (για πολλοστή φορά «τελευταία») των φορολογικών οφειλών των πολιτών, η οποία περιλαμβάνει μέχρι και 50% μείωσή τους. Το ένα θέμα που ανακύπτει με τη ρύθμιση αυτή είναι ηθικό, το άλλο είναι πολιτικό.

Καταρχήν, πόσο ηθικό είναι να καλείς τους ψηφοφόρους σου να μην πληρώσουν και όταν γίνεις κυβέρνηση τους χαρίζεις τα μισά; Και γιατί για ακόμα μια φορά να νιώθουν κορόιδα όσοι εξοφλούσαν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις στην ώρα τους και εξολοκλήρου; Ως πότε αυτό το Κράτος θα επιβραβεύει τους ασυνεπείς εις βάρος των συνεπών;

Έπειτα, τέτοιου είδους ρυθμίσεις βάζουν βραχυπρόθεσμα κάποια χρήματα στα ταμεία, αλλά μακροπρόθεσμα έχουν διαλυτικές συνέπειες, κυρίως επειδή όλο και περισσότεροι εθίζονται να μην πληρώνουν περιμένοντας την επόμενη ρύθμιση. Και το ερώτημα είναι, τι μπορεί να επιδιώκει πολιτικά μια κυβέρνηση που φροντίζει τόσο πολύ το βραχυπρόθεσμο όφελος και αδιαφορεί για το μεσο-μακροπρόθεσμο;

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News στις 22 Φεβρουαρίου 2015

Καλές προθέσεις χωρίς σχέδιο για το ασφαλιστικό

Έχουμε γράψει πολλές φορές για το πόσο χρεωκοπημένο είναι το ασφαλιστικό μας σύστημα. Ένα σύστημα χωρίς αποθεματικά, που απλώς διανέμει τις ασφαλιστικές εισφορές των σημερινών εργαζομένων στους σημερινούς συνταξιούχους, και όσα λείπουν τα καλύπτει από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Ένα σύστημα που πληρώνει 8 δις ετησίως σε συνταξιούχους κάτω του επισήμου ορίου των 65 και συνεχίζει να συνταξιοδοτεί υγιείς 50άρηδες με πλασματικά έτη και άλλα κόλπα.

Όταν τα έσοδα από τη συνολική φορολογία φυσικών προσώπων είναι 8 δις και η συνολική δαπάνη για χρηματοδότηση του ασφαλιστικού φτάνει τα 12, τι περιθώρια βελτίωσης μπορεί να υπάρχουν;

Στη δραματική αυτή κατάσταση, η Κυβέρνηση αντιπαραβάλλει μόνο καλές προθέσεις και παροχές. Θα δώσει, λέει, ξανά 13η σύνταξη σε όσους παίρνουν ως 700 ευρώ, θα αυξήσει τις επικουρικές συντάξεις, δεν θα αυξήσει όρια ηλικίας. Μέχρι στιγμής, καμία συγκεκριμένη πρόταση δεν έχουμε ακούσει για το πώς θα πληρωθούν όλα αυτά, πλην μιας αόριστης εξαγγελίας Ρωμανιά για 24 τρόπους χρηματοδότησης που όμως δεν αποκαλύπτει (προφανώς φόρους υπέρ τρίτων) και μιας εξαγγελίας του πρωθυπουργού για Ταμείο Εθνικού Πλούτου που θα ενισχύει το ασφαλιστικό από τις προσόδους της Δημόσιας Περιουσίας. Δηλαδή;

Αν η Κυβέρνηση δεν γίνει άμεσα συγκεκριμένη στο πώς θα χρηματοδοτήσει τις υποσχέσεις της, κινδυνεύει να επιβεβαιώσει την κατηγορία που πολλές φορές της έχουν προσάψει, ότι δηλαδή πιστεύει στο «λεφτόδεντρο».

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News στις 15 Φεβρουαρίου 2015

Ο ΣΥΡΙΖΑ θα χειροτερέψει την ασφυξία της αγοράς

Η αγορά ασφυκτιά, έχει στεγνώσει εντελώς από ρευστότητα. Λίγο οι ΕΝΦΙΑ και οι λοιποί φόροι, λίγο η προεκλογική αβεβαιότητα, λίγο η παύση πληρωμών από το Δημόσιο, λίγο οι αναλήψεις από τις τράπεζες, όλα μαζί οδήγησαν σε μια κατάσταση όπου κανείς δεν έχει να πληρώσει κανέναν.

Το πρόβλημα κάθε άλλο παρά θα λυθεί σύντομα. Ο ΣΥΡΙΖΑ, διαφαινόμενος νικητής των αυριανών εκλογών, διατείνεται ότι θα σκίσει τα μνημόνια, θα επαναδιαπραγματευτεί σκληρά, και άλλα ηχηρά παρόμοια, τίποτα από τα οποία όμως δεν θα βγάλει την αγορά από το βαθύ κώμα στο οποίο βρίσκεται σήμερα. Με τα 100 δις ευρώ που είπε πως θα κόψει η κυρία Ραχήλ Μακρή γελάμε ακόμα, μια μονομερής καταγγελία του μνημονίου θα άφηνε την χώρα (πόσο μάλλον την αγορά) ξεκρέμαστη από πλευράς χρηματοδότησης, ενώ οι απίστευτες προεκλογικές υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ προς όλους δημιουργούν, αν τηρηθούν, τόσο τεράστιες ανάγκες στο Κράτος, που για να καλυφθούν θα πρέπει να αυξηθούν οι φόροι.

Η ρευστότητα στην αγορά μπορεί να επανέλθει μακροπρόθεσμα με τη μείωση των δαπανών του Δημοσίου και των αντίστοιχων φόρων που πνίγουν την αγορά, μεσοπρόθεσμα με εντατικοποίηση των ιδιωτικοποιήσεων, ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και προσέλκυση επενδύσεων, βραχυπρόθεσμα δε με την επαναφορά της ηρεμίας στην αγορά και την αποφυγή ακραίας ρητορικής και μονομερών ενεργειών. Δυστυχώς, ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει ότι θα κάνει τα αντίθετα από όλα αυτά και έτσι παραμένω απαισιόδοξος.

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News στις 25 Ιανουαρίου 2015

Το χρέος θα αφανίσει το έθνος;

«Ή το έθνος θα αφανίσει το χρέος, ή το χρέος θα αφανίσει το έθνος», είπε ο Ανδρέας Παπανδρέου στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Και δεν είχε άδικο. Οικονομολόγος ήταν, ήξερε τι έλεγε. Ήξερε ότι το να επενδύεις με δανεικά έχει μια κάποια λογική, το να μοιράζεις τα δανεικά δεν έχει καμία. Αυτός βέβαια έκανε αυτό που δεν έπρεπε: σκόρπαγε τα δανεικά στην κομματική του πελατεία, δημιουργώντας σχολή που κατόπιν ακολούθησε και η Νέα Δημοκρατία του Κώστα Καραμανλή.

Οι νοοτροπίες αυτές μας έπνιξαν στο χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό. Το θέμα είναι τι γίνεται τώρα. Τώρα μόνη λύση είναι η στροφή στην παραγωγικότητα. Όσο μικρότερο είναι το εισόδημά μας, ιδιωτικό και εθνικό, τόσο περισσότερο δυσβάστακτο είναι το ίδιο ποσό χρέους. Γι’αυτό είναι επιτακτική ανάγκη να γίνουν επενδύσεις, να ανοίξουν θέσεις εργασίας και επαγγέλματα, να αυξηθεί η παραγωγή και οι εξαγωγές.

Αν για κάτι φέρουν βαριά ιστορική ευθύνη οι κυβερνήσεις της τελευταίας τετραετίας, είναι ότι δεν έκαναν τίποτε από αυτά. Στην πράξη δεν έγινε καμία μεταρρύθμιση που θα μπορούσε να παράξει πλούτο. Μπήκαν απλά φόροι, για να διασωθεί το κομματικό πελατειακό σύστημα του δικομματισμού. Και με τους μαθητευόμενους μάγους του ΣΥΡΙΖΑ επί θύραις, πλέον είναι αργά: δεν έχει πολλές ελπίδες πια το έθνος να αφανίσει το χρέος.

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News στις 30 Νοεμβρίου 2014

Το ασφαλιστικό σώζεται πια μόνο με ριζική μεταρρύθμιση

Τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία ρυθμίζονται, λέει, σε 100 δόσεις. Και σε 200 να ρυθμιστούν όμως, πάλι το πρόβλημα δεν λύνεται.

Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, τα χρέη αυτά δεν δημιουργήθηκαν από κάποιου είδους καπρίτσιο, αλλά από πραγματική αδυναμία καταβολής. Ο μέσος ελεύθερος επαγγελματίας πρέπει να πληρώνει στο ασφαλιστικό του ταμείο περί τα 5.000 ευρώ τον χρόνο, δηλαδή κάπου 400 ευρώ τον μήνα. Την τελευταία τριετία, με την αύξηση της φορολογικής τους επιβάρυνσης και την δραματική μείωση του τζίρου τους, χιλιάδες επαγγελματίες έπαψαν να είναι σε θέση να πληρώνουν τις εισφορές τους.

Και έρχεται σήμερα η Κυβέρνηση και λέει σε αυτόν που χρωστάει τις εισφορές της τελευταίας τριετίας, κάπου 15.000 κατά μέσο όρο, ότι μπορεί να τις εξοφλήσει από σήμερα σε 100 δόσεις, δηλαδή δίνοντας 150 ευρώ τον μήνα πλέον των 400 που πρέπει να πληρώνει. Εκεί που είχε κηρύξει δηλαδή «παύση πληρωμών», να ξεκινήσει άμεσα να δίνει 550 ευρώ μηνιαίως. Είναι να γελάς με το πώς μερικοί κυβερνητικοί παράγοντες θεωρούν ότι λύνουν ένα πρόβλημα με το να το εκτοπίζουν βαθιά στο μέλλον.

Το ασφαλιστικό δεν λύνεται πια με μερεμέτια. Χρειάζεται εκ βάθρων μεταρρύθμιση με Εθνική Σύνταξη για όλους χωρίς εισφορές στα 67 και επιπλέον σύνταξη βάσει εισφορών με ένα σύγχρονο κεφαλαιοποιητικό σύστημα.

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News στις 23 Νοεμβρίου 2014

Τα 10 δις του ΤΧΣ, τα βρήκαμε στον δρόμο;

Να, ορίστε, λέει η Κυβέρνηση, «περίσσεψαν» 10 δις από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, που μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε ως «γραμμή πίστωσης», «δίκτυ ασφαλείας» δηλαδή τώρα που δήθεν τελειώνει το Μνημόνιο και βγαίνουμε στις αγορές.

Μετά την ελληνική χρεωκοπία οδηγηθήκαμε στο PSI, το οποίο «κούρεψε» τα ομόλογα επιφέροντας τεράστιες ζημιές στους κατόχους τους. Μεταξύ αυτών και στις τράπεζες, οι οποίες είχαν τοποθετήσει εκεί μεγάλο μέρος των καταθέσεων των πελατών τους. Αν η μαύρη τρύπα του κουρέματος δεν καλυπτόταν με κάποιο τρόπο, οι τράπεζες θα κατέρρεαν επιφέροντας κούρεμα και στις καταθέσεις, ακριβώς όπως συνέβη στην Κύπρο. Για το λόγο αυτό, το πρόγραμμα του PSI ελάφρωσε μεν το δημόσιο χρέος με κάπου 150 δις, το επιβάρυνε όμως κατόπιν με 50 δις, προκειμένου να ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες. Επελέγη δηλαδή το «φέσι» του Δημοσίου να το υποστούν οι ομολογιούχοι και οι μέτοχοι των Τραπεζών, αλλά όχι οι καταθέτες. Από τα 50 αυτά δις, όσα δεν χρειάζονταν, συμφωνήθηκε να επιστραφούν μειώνοντας το Δημόσιο Χρέος.

Έρχεται λοιπόν τώρα η Κυβέρνηση και λέει ότι τα 10 δις που περίσσεψαν, αντί να επιστραφούν και να μειώσουν το χρέος, θα τα κρατήσει για την περίπτωση που θέλει να δανειστεί και δεν την δανείζει (πάλι) κανείς. Πάλι μας δουλεύει ψιλό γαζί δηλαδή. Λες και τα βρήκε στον δρόμο!

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News στις 16 Νοεμβρίου 2014

«Πιστωτική γραμμή», το τελευταίο επικοινωνιακό σωσίβιο της Κυβέρνησης

Η Κυβέρνηση μιλάει τις τελευταίες μέρες για μια «πιστωτική γραμμή», υπονοώντας ότι είναι κάτι καλό. Στην πραγματικότητα, αυτό που θέλει η Κυβέρνηση (και όλο το πολιτικό σύστημα) είναι να βρει έναν τρόπο χρηματοδότησης των κρατικών σπαταλών που να μην συνοδεύεται από όρους, προαπαιτούμενα και εποπτεία. Και αυτό διότι ενόψει των διαφαινόμενων εκλογών, ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να σύρει την Κυβέρνηση στη συζήτηση του ποιός θα μας βγάλει από τα (κακά) Μνημόνια.

Μόλις πριν ένα μήνα ο κ. Χαρδούβελης δήλωνε ότι «οι αγορές θα μας δανείσουν φτηνότερα από το ΔΝΤ». Το ΔΝΤ μας δανείζει σήμερα με περίπου 3,6% και με το που φάνηκε ότι η Κυβέρνηση ψάχνει τρόπο να βγει στις αγορές πρόωρα, χωρίς να έχει κάνει στην ουσία καμία μεταρρύθμιση από την αρχή της κρίσης, το spread των ομολόγων (δηλαδή το επιτόκιο με το οποίο είναι διατεθειμένες οι αγορές να μας δανείζουν) εκτινάχθηκε στο 9%.

Έτσι, η Κυβέρνηση επιζητά τώρα μια «πιστωτική γραμμή» από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, ο οποίος μας δανείζει με κάτω από 2%, ώστε προεκλογικά να πει ότι με αυτήν αντικαθιστά τον δανεισμό από το «κακό» ΔΝΤ, το οποίο «έδιωξε». Όμως, ακόμα και αν δοθεί «πιστωτική γραμμή», αυτό δεν θα γίνει χωρίς εποπτεία.

Η άρνηση της Κυβέρνησης να αλλάξει αυτά που μας οδήγησαν στη χρεωκοπία και η εμμονή της να διαχειριστεί την κρίση επικοινωνιακά, προσκρούει σε τοίχο.

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News στις 19 Οκτωβρίου 2014